اعتکاف

 

اهمیت اعتکاف

درباره اهمیت اعتکاف و چگونگى آن توضیح دادم...مطالعه کنید

«وَ عَهِدْنا إِلى‏ إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَ الْعاکِفِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ » ؛ «و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه مرا براى طواف‏کنندگان و مجاوران و رکوع کنندگان و سجده کنندگان، پاک و پاکیزه کنید» بقره (2 )، آیه 125..

اعتکاف، در لغت به معناى توقف در جایى است و در اصطلاح فقه، عبارت است از: «ماندن حداقل سه روز در مسجد، به قصد عبادت خداوند، با شرایطى خاص».

مراسم اعتکاف، به زمان حضرت ابراهیم(ع) بر مى‏گردد و بعد از او در بعضى از شریعت‏ها و در زندگى برخى از صالحان - از جمله حضرت مریم و زکریا به چشم مى‏خورد. با ظهور دین اسلام این امر، شکل تازه‏اى به خود گرفت و در میان مسلمانان به عنوان یک عبادت مستحب با آداب و شرایط خاص، رایج شد.

اعتکاف عبادتى است که استحباب و فضیلت فراوان دارد و صفاى خاصى به روح و جان مى‏بخشد. پیامبراسلام(ص) همه ساله در ماه رمضان - به ویژه دهه آخر آن اعتکاف مى‏کرد و دستور مى‏داد رختخوابش را برچینند و چادرى در مسجد بر پا کنند و همیشه مى‏فرمود: «ده روز اعتکاف در ماه رمضان، برابر با دو حج و دو عمره است». «اِعْتِکافُ عَشْرٍ فى‏ شَهْرِ رَمَضانَ یَعْدِلُ حَجَّتَیْنِ وَ عُمْرَتَیْنِ»: وسائل الشیعة، ج 10، ابواب الاعتکاف و اللمعةالدمشقیه، کتاب الاعتکاف.

اعتکاف حکمت‏ها و فواید فراوانى دارد که بخشى از آنها عبارت است از:

الف. ایجاد زمینه مناسب براى اندیشه و تفکر و خردورزى ؛

ب. فراهم آمدن زمینه توبه و بازگشت ؛

ج. فراهم شدن فرصت نیایش، نماز و تلاوت قرآن ؛

د. به وجود آمدن دوره‏اى کوتاه براى محاسبه نفس و خودسازى که حداقل سه روز طول مى‏کشد و انسان را از حاکمیت غریزه‏ها، عادت‏ها و اشتغالات معمول زندگى آزاد مى‏سازد.

در زمینه اعتکاف توجّه به چند امر ضرورى مى‏نماید:

1. اصل اعتکاف مستحب است ؛ ولى گاهى به واسطه نذر، عهد، قسم و مانند آن واجب مى‏شود.

2. اعتکاف باید در یکى از مساجد چهارگانه و یا در مسجد جامع شهر باشد و در غیر آن صحیح نیست مسجد جامع مسجدى است که اقشار مختلف مردم در آن شرکت مى‏کنند و اختصاص به محله یا صنف خاصى ندارد. مساجد چهار گانه عبارت است از: مسجد الحرام، مسجد نبوى (مدینه )، مسجد کوفه و مسجد بصره..

3. حداقل اعتکاف سه روز است و کمتر از آن صحیح نیست ؛ ولى بیش از آن اشکال ندارد.

4. این عبادت را مى‏توان به نیابت از مردگان انجام داد.

5. اعتکاف زمان خاصى ندارد و در هر زمان که روزه صحیح باشد، اعتکاف نیز صحیح است. بنابراین کسى که نمى‏تواند روزه بگیرد (مانند مسافر، مریض، حائض و کسى که به عمد روزه گیرد ) ؛ اعتکافش صحیح نیست. بهترین زمان براى انجام دادن آن، ماه رمضان و دهه آخر آن است.

6. اگر اعتکاف با حق شوهر منافات داشت، با اجازه او باشد.

7. اگر اعتکاف باعث اذیت و آزار پدر و مادر شود، با اجازه آن دو باشد